Zoals er nu spanning ontstaat over de uitbreiding van de luchthavens, ontstond die een paar jaar terug in Moerdijk over de uitbreiding van de bedrijventerreinen. Begin 2011 was daar de enorme brand bij Chemie-Pack en in 2013 werd besloten het havengebied nabij het dorp uit te breiden. De bewoners zagen het niet meer zitten en wilden weg. In 2014 stemde meer dan de helft van hen vóór opheffing van het dorp. Moerdijk had in hun ogen geen toekomst meer. 90% van de bewoners zei zelfs weg te willen als er een uitkoopregeling kwam.
De gemeente en provincie gaven het echter niet op. Zij konden de brand niet ongedaan maken. Ook de wens om het havengebied uit te breiden bleef. Toch geloofden zij in een oplossing. In de toekomst. Gemeente en Provincie benaderden Brink voor advies. Hoe konden ze de bewoners weer geloof geven in de toekomst? Hun angst weghalen en de rust weer terugbrengen in het dorp?
Alleen geld geven heeft geen zin
Wij stonden hiermee voor een bijzondere opgave. Nooit eerder kregen we een dergelijke vraag. We wisten: de mensen een som geld geven lost het probleem niet op. Ze willen zekerheid en een toekomst, in Moerdijk of elders. Dat laatste was namelijk ook niet vanzelfsprekend, vanwege de gedaalde huizenprijzen. Mensen die echt weg wilden kregen hun huis niet verkocht tegen een redelijke waarde.
Vertrouwen en zekerheid
Na een afweging van allerlei mogelijkheden om bewoners weer vertrouwen te geven bedachten en implementeerden we de Moerdijkregeling. Dit in nauw contact met de betrokken dorpsbewoners en uiteraard ook de overheden. De basisgedachte: we moeten samen een ‘blijfregeling’ maken in plaats van een vertrekregeling. Met de Moerdijkregeling kunnen bewoners hun huis daarom altijd voor een bepaalde waarde verkopen aan de gemeente. Zo hebben huizenbezitters zekerheid over de waarde van hun huis. Dit geeft rust. Zolang de bewoners naar tevredenheid in Moerdijk wonen hoeven ze dus ook niet te verhuizen.
Moerdijk zit inmiddels weer in de lift. Er wordt geïnvesteerd en de bewoners geloven er weer in. Lees daarover bijvoorbeeld de artikelen onderaan dit blog.
Oplossing op maat
De unieke oplossing voor Moerdijk bleef ook in Groningen niet onopgemerkt. Iedereen kent de situatie in Groningen als gevolg van de aardbevingen. Het is heftig wat de bewoners daar overkomt. De Moerdijkregeling één-op-één toepassen in dit gebied kon echter niet. De situatie in Groningen is totaal anders. In het gebied staan niet slechts enkele honderden huizen, zoals in Moerdijk, maar vele duizenden. Toch is het ook hier gelukt om te komen tot een regeling voor bewoners die hun huis niet verkocht krijgen en toch weg willen. In het regeerakkoord is een verlenging opgenomen van de door Brink geadviseerde Proef Koopinstrument.
Infrastructuurprojecten
Ook gemeente Vught schakelde onze hulp in. In Vught komen de A2, N65 en twee drukke spoorlijnen samen. Omdat het alsmaar drukker zal worden op het spoor en op de weg, werd in 2014 het besluit genomen voor een verdiept spoor door de kern van Vught en aanpak van de Rijksweg N65.
De impact hiervan op de omgeving is groot. Sommige bewoners moeten een deel van hun grond afstaan. Daar zijn uiteraard vergoedingen en schadecompensaties voor, maar de meeste bewoners komen daar niet voor in aanmerking. De gemeente realiseert zich dat en wilde andere direct aanwonenden ook helpen. Daarom worden Vughtenaren die vastzitten in hun (onverkoopbare) woning en een persoonlijke noodzaak tot verhuizing hebben nu geholpen met De Vughtse Regeling (zie link onderaan).
Angst en onzekerheid wegnemen
Grote veranderingen en gebeurtenissen die impact hebben op de directe leefomgeving van mensen leiden vaak -en begrijpelijkerwijs- tot commotie. Dat is wat nu speelt rond Schiphol en Lelystad Airport. Maar dit kan ook ontstaan als bijvoorbeeld een grote fabriek in de nabijheid van woonwijken uitbreidt, een nieuwe snelweg wordt gerealiseerd of om een andere reden waardoor bewoners overlast verwachten en zich zorgen maken over de waarde van hun huis.
Als u hier als gemeente of provincie mee te maken krijgt, heeft u er ook een zorg bij. Want hoe zorgt u ervoor dat de lokale woningmarkt niet onder druk komt te staan? Kortom: hoe kunt u het vertrouwen van uw inwoners in de toekomst van hun woonomgeving weer herstellen?
Een aankoopregeling biedt perspectief. Geen smak geld, maar een afspraak die past bij de specifieke situatie. Een afspraak die helpt om angsten en onzekerheden van bewoners weg te nemen, die betaalbaar is en die zo goed mogelijk recht doet aan de situatie. Nee, de geluidsoverlast wegnemen bij een luchthaven dat lukt ons helaas ook niet. Maar bijdragen aan de rust onder bewoners met een goed doordachte aankoopregeling, daar zetten we ons graag voor in.